3300BC - Bài học trong bộ thuốc thời tiền sử của Người băng
Nguyễn Thị Hiền
Mở đầu
Ngày 19 tháng 9 năm 1991, hai nhà leo núi người Đức, Helmut và Erika Simon tìm thấy Người băng Oetzi ở Oetztal Alps, khu vực biên giới giữa Áo và Ý. Thi thể đó được chính quyền Áo đưa tới Innbruck, nơi niên đại thực sự của nó được khám phá. Người băng đã đưa đến cho các nhà khảo cổ học và các nhà khoa học khác một bức tranh sống động về những cái ăn, cái mặc và hành trang mà con người mang theo trong những chuyến đi vào dãy núi Alps 5.300 năm trước, vào cuối thời kỳ đồ đá và đầu thời kỳ đồ đồng ở Châu Âu, những cuộc khảo sát sau đó đã chỉ ra rằng thi thể đó đã nằm sâu vài mét bên trong lãnh thổ Ý. Hiện nay, Người băng đã được trưng bày tại tỉnh Nam Tirol, trong Bảo tàng khảo cổ học ở thành phố Bilzano, Ý.
Những phát hiện độc đáo từ Người Băng
Một nhà nhân chủng học đã báo cáo rằng Người băng cũng đã cung cấp một cái nhìn hiếm hoi về y học thời tiền sử, bao gồm cả việc sử dụng rõ ràng thuốc nhuận tràng và kháng sinh tự nhiên.
Nhưng các nhà vi sinh học người Áo đã xác định một trong các vật dụng mà Oetzi mang theo là quả của nấm bạch dương, Piptoporus betulinus, phổ biến ở vùng núi cao và các môi trường lạnh khác. Nếu ăn phải loại nấm này, nó có thể gây ra những đợt tiêu chảy ngắn. Nó cũng chứa các loại dầu độc hại đối với một số vi khuẩn ký sinh, do đó hoạt động như một dạng kháng sinh tự nhiên.
Khám nghiệm tử thi đã tiết lộ lý do vì sao loại nấm này lại nằm trong số các dược phẩm trên cuộc hành trình của Người băng. Các nhà khoa học Anh đã tìm thấy trong đại tràng của người đàn ông trứng của một loại giun tóc ký sinh, Trichuris trichiura. Loại ký sinh trùng này có thể gây tiêu chảy và đau bụng cấp tính. Nó cũng có thể gây thiếu máu, điều này có thể giải thích bằng chứng về hàm lượng sắt thấp trong một số cơ của xác ướp.
Hình ảnh Người băng đang được trưng bày tại tỉnh Nam Tirol, trong Bảo tàng khảo cổ học ở thành phố Bilzano, Ý.
Những bài học được rút ra
Trong số hiện tại của tạp chí y khoa Lancet của Anh, Tiến sĩ Luigi Capasso, nhà nhân chủng học tại Bảo tàng Khảo cổ học Quốc gia ở Chieti, Ý, đã xem xét các bằng chứng và kết luận: ''Việc phát hiện ra loại nấm cho thấy Người băng đã biết về ký sinh trùng đường ruột của mình và điều trị chống lại chúng với liều lượng Piptoporus betulinus đã được đo lường.''
Như Tiến sĩ Capasso đã chỉ ra nấm bạch dương có chứa nhựa độc giúp tấn công ký sinh trùng như trùng roi và một hợp chất khác, axit agaric, là một loại thuốc nhuận tràng mạnh. Các đặc tính kết hợp của loại nấm ít nhất có thể mang lại sự giảm đau tạm thời bằng cách tẩy sạch gần như tất cả giun và trứng của chúng trong ruột của Người băng.
Tiến sĩ Capasso đã viết rằng nấm bạch dương có lẽ là phương thuốc duy nhất có sẵn ở châu Âu trước khi xuất hiện loại dầu chenopod độc hại hơn nhiều từ châu Mỹ. Chenopod là một loại cây bụi thấp được tìm thấy trong môi trường khô cằn ở Nam Mỹ. Hiệu quả của dầu chenopod như một loại thuốc đã được tăng lên bằng cách thêm một loại thuốc nhuận tràng mạnh để tẩy giun và trứng của chúng.
Trong cuốn "Người đàn ông trong băng" xuất bản năm 1994 (Sách Harmony), Tiến sĩ Konrad Spindler, nhà khảo cổ học tại Đại học Innsbruck ở Áo, người đứng đầu cuộc điều tra ban đầu về xác ướp, đã ghi nhận bằng chứng đầu tiên cho thấy Người băng có thể đã mang theo một số loại thuốc tự nhiên. Tiến sĩ Spindler viết: “Tất cả y học dân gian đều có nguồn gốc từ thời tiền sử”. "Trải qua hàng trăm, hàng nghìn năm, các phương thuốc đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ngành công nghiệp dược phẩm hiện đại đã thường xuyên phân tích các thành phần hoạt tính của các loại thuốc truyền thống và sử dụng chúng cho đến ngày nay, nơi mà các dạng tổng hợp không thể sản xuất được. Nhìn dưới góc độ này, Người băng với bộ thuốc du lịch khiêm tốn nhưng không nghi ngờ gì là hiệu quả của anh ta, không phải là điều quá xa vời với chúng ta."Tiến sĩ John F. Leslie, một nhà di truyền học nấm tại Đại học Bang Kansas, biên tập viên của tạp chí Vi sinh Môi trường và Ứng dụng, đã gọi mối liên hệ được báo cáo giữa nấm và ký sinh trùng đường ruột của Người băng là "một phát hiện thú vị và hấp dẫn." Ông cho biết các chất độc có hiệu quả như thuốc được sản xuất bởi nấm để bảo vệ bản thân và nguồn thức ăn của chúng trong cây. Tiến sĩ Michael G. Rinaldi, một nhà nấm học lâm sàng tại Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Texas ở San Antonio, cho biết ông muốn xem thêm bằng chứng ủng hộ suy luận rằng Người băng đang điều trị ký sinh trùng bằng nấm. Nếu điều đó được chứng minh là đúng, anh ấy nói, "Điều đó chỉ cho thấy rằng từ thời xa xưa, con người khi họ bị bệnh sẽ cố gắng bất cứ điều gì có thể để làm cho nó biến mất, ngay cả khi họ không bao giờ biết tại sao nó lại khiến họ cảm thấy như vậy tốt hơn.
Tài liệu tham khảo
https://www.nytimes.com/1998/12/08/science/lessons-in-iceman-s-prehistoric-medicine-kit.html
Tác phẩm này là tài sản trí tuệ của tác giả và công ty Pivie, bất kỳ hành vi sao chép, sao lưu hoặc phân phối sẽ bị xem là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và có thể phải bị xử lý theo luật pháp!